تسریع پروژه آزادراه حرم تا حرم به صورت مشارکتی نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر مشهد: برای نام‌گذاری دهه مقاومت در دی‌ماه، از روز شهادت سردار سلیمانی تا روز غزه، تلاش می‌کنیم شهردار مشهد مقدس: حمایت از جبهه مقاومت روزبه‌روز ویژه‌تر می‌شود | برگزاری نشست شهرداران و حامیان غزه در مشهد در دی‌ماه ۱۴۰۴ + فیلم اجرای پروژه‌های زودبازده در محله کارگران مشهد | مشکلات شهری رفع شده‌ای که از سوی شهروندان مطرح شده است + فیلم جابجایی بیش از ۲ میلیون نفر توسط مترو مشهد در چهار روز پایانی ماه صفر بازارها، هنوز هم گرم و جاندار بر گرداگرد حرم مطهر امام رضا (ع) حلقه زده‌اند | آن تکثر پر آب‌‎ورنگ شلوغ مقاومت «داراب‌میرزا جهانسوزی» در مقابل ارتش سرخ بلشویک | او ارتش یک‌نفره بود فراخوان مشارکت در سومین جشنواره ملی «خانواده ورزش» در مشهد گلایه شهروندان از متروکه شدن کتابخانه بهمن که روزگاری قلب فرهنگی محله الهیه مشهد بود میزبانی همه هتل‌های خراسان رضوی از زائران دهه آخر ماه صفر ۱۴۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت برای ساخت تصفیه خانه در مشهد تعهد شورای‌ ششم برای کاهش فاصله‌های اجتماعی در مشهد و گسترش فرهنگ همیاری رئیس و نایب‌رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر مشهد انتخاب شدند مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی: بیش از ۳۵ هزار منبع آبی در استان داریم | کشف ۶۲۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در استان حسامی: اولویت اول همه ما کار مردم و شهر امام‌رضا(ع) است درخواست رئیس شورای اسلامی شهر مشهد از دولت برای تحقق مطالبات قانونی شهرداری  توضیحات رئیس شورای اسلامی شهر مشهد درخصوص تشکیل‌نشدن جلسه علنی شورا (۴ شهریور ۱۴۰۴) + فیلم درباره خانه تاریخی «اکبرزاده» در مشهد که زنگ خطر نابودی آن به صدا درآمده است | سردر فرو ریخته تاریخ کاهش ورود زائران دهه آخر ماه صفر به مشهد با اتوبوس (۴ شهریور ۱۴۰۴)
سرخط خبرها

مشهد؛ گسترش سرمایه داری و مستوری تاریخ شرق

  • کد خبر: ۱۴۵۵۹۵
  • ۲۶ دی ۱۴۰۱ - ۱۲:۲۶
مشهد؛ گسترش سرمایه داری و مستوری تاریخ شرق
با اوج گیری اجرای برنامه‌های عمرانی (توسعه) در دوره جنگ سرد در ایران از دهه ۱۳۴۰، شدت بخشیدن به ساخت مشهد مدرن که از دوره رضاخان آغاز شده بود نیز در دستورکار قرار گرفت.

۱. با اوج گیری اجرای برنامه‌های عمرانی (توسعه) در دوره جنگ سرد در ایران از دهه ۱۳۴۰، شدت بخشیدن به ساخت مشهد مدرن که از دوره رضاخان آغاز شده بود نیز در دستورکار قرار گرفت. ساخت مشهد مدرن نیازمند دو اقدام اساسی بود؛ تفکیک زندگی شهری از حرم مطهر حضرت رضا (ع) و برساخت مشهد مدرن در مناطق غربی با محوریت بوستان ملت، ملک آباد، وکیل آباد و دانشگاه فردوسی و تعریف بافت‌های میانه فرهنگی در تقی آباد و احمدآباد و سجاد.

۲. باوجود وقوع انقلاب اسلامی که می‌توان آن را مطابق با الگوی توسعه و رشد روستو، ناقض مراحل توسعه دانست و حتی باوجود دفاع مقدس، در دهه ۷۰ به دلایل زیادی ازجمله نیاز کشور به «سرمایه» برای ایجاد زیرساخت ها، برنامه اصلی دولت پنجم و ششم، اجرای برنامه‌های توسعه پیش از انقلاب با قدری روکش اسلامی و ایرانی متناسب با فضای پس از انقلاب بود.

به‌همین‌دلیل، هم در تهران و هم در مشهد و در بسیاری از شهر‌های دیگر، درعمل شهردار‌ها همان الگوی پیش از انقلاب اسلامی را در پیش گرفتند و با بهره گیری از امکانات تکنوکراسی مقتضی این دوره که مناسب با شعار رئیس دولت پنجم و ششم بود (من خودم به اندازه کافی سیاسی هستم؛ کابینه اقتصادی می‌خواهم)، توسعه مشهد به سمت غرب و نیز جداسازی حرم مطهر رضوی از بافت سنتی زندگی در مشهد، با سرعت بیشتری ادامه یافت.

حتی اگر توسعه وکیل آباد را به دلیل آب و سرسبزی اش بپذیریم، توسعه شهر در زمین خشک قاسم آباد و بولوار پیروزی، بی تردید در همین راستا قابل توضیح است. به موازات این غربی سازی شهر، بافت سنتی و سازگار با شهر زیارتی پیرامون حرم مطهر رضوی نیز به همان سرعت تخریب و زدوده شد تا «طاش» مدرن، اهرم اصلی تفکیک هرچه بیشتر زندگی شهری از مکان قدسی باشد.

۳. محصول این فرایند، اکنون پیش‌روی ماست. تاریخ توسعه غربی، مکان شهری مشهد را از دایره‌ای پیرامون حرم مطهر رضوی، به ملاقه‌ای با دسته‌ای ضخیم و رو به سوی غرب تبدیل کرده و جایگاه حرم حضرت رضا (ع) در مقایسه با کلیت مشهد، به وضعیتی شبیه نسبت حرم شاه عبدالعظیم (ع) به تهران تبدیل شده است.

دراین‌میان، مناطق شرقی مشهد که دروازه آشنایی و مواجهه ما با تاریخ دراز دامنه شرق و فرهنگ شرقی بوده، درعمل به حاشیه‌ای محروم و دور از فرهنگ تبدیل شده است. شرق مشهد که زمانی دریچه آشنایی ما از خلال دو عنصر فرهنگی مهم، یعنی «زبان فارسی» و «دین اسلام»، با ملل شرقی مشترک بوده، اکنون بدون هرگونه نهاد فرهنگی فعال از دانشگاه و پژوهشگاه و جلسات منظم فرهنگی و... شده است.

با بسته شدن گلوگاه تعامل ما با شرق، سمرقند و بخارایی که حافظ شیرازی به خال هندوی ترک شیرازی می‌بخشید و فاصله «مکانی» آن‌ها تا مشهد به اندازه فاصله مشهد تا تهران است، امروز فاصله زمانی چندسده‌ای با ما پیدا کرده است و چندان جایی در فرهنگ و ادب معاصر ما ندارد. تا این گلوگاه گشوده نشود، فرهنگ و تاریخ شرقی ما در مستوری تاریخ توسعه غربی پنهان و خاموش خواهد ماند و تحقق تمدن نوین اسلامی، شعاری بیش نخواهد بود.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->